
Stadsbegroting 2023
De behandeling van de financiële begroting voor 2023 is op het stadhuis in volle gang. De fractie van het CDA Maastricht zet weer een aantal scherpe accenten. Hieronder is de bijdrage aan het debat van fractievoorzitter Gabriëlle Heine integraal opgenomen.
Bijdrage Raadsbehandeling Begroting 8 november 2022
Voorzitter,
Afgelopen week dronk ik koffie in een horecazaak hier aan de Boschstraat en het mooie van deze zaak is niet alleen de goede koffie, maar dat het werk wordt gedaan door mensen die een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Mensen met een vluchteling-achtergrond die daar via een leerwerktraject de taal leren, een netwerk opbouwen en zichzelf zo klaarstomen voor de arbeidsmarkt. Een sociale onderneming dus, een initiatief van onderop uit de Maastrichtse klei, van het type dat wij zo hard nodig hebben in Maastricht.
Want Maastricht groeit, bruist en bloeit, maar het is ook een stad met hardnekkige problemen als langdurige armoede, een stad waar mensen eenzaam zijn, en veel mensen zich niet verbonden voelen of niet goed meekomen met het succes van de stad. Een stad ook waar datzelfde succes een enorme uitdaging schept om die groei in goede banen te leiden.
Voorzitter, de horecazaak waar ik het zojuist over had heet grenzeloos. Grenzeloos is deze begroting allerminst. Onze financiële middelen zijn beperkt en dat betekent dat we prioriteiten moeten stellen. De 50-gezinnenaanpak, om gezinnen uit langdurige armoede te helpen, laat nog niet het gewenste resultaat zien. Het CDA wil deze aanpak verbeterd zien, maar we realiseren ons des te meer dat armoede een hardnekkig probleem is. Een probleem dat het CDA vooral wil tegengaan door ieder kind toegang tot onderwijs, cultuur en sport te bieden. Uiteraard zouden wij ieder kind op al deze onderdelen gratis voorzieningen willen aanbieden, maar zoals gezegd onze financiële middelen zijn beperkt.
Christendemocraten zien liever initiatieven van onderop, uit een zorgzame samenleving die verantwoordelijkheid neemt voor zichtzelf, voor elkaar en voor de stad als ons gemeenschappelijk thuis. Soms hebben deze initiatieven een duwtje in de rug nodig. Het CDA dient daarom de motie ‘muziekonderwijs op scholen’ in. Muziekonderwijs toegankelijk gemaakt voor ieder kind doordat de muziekverenigingen in onze stad op een laagdrempelige manier muziekles geven op scholen, dat willen we met deze motie bereiken. Tegelijkertijd maken leerlingen kennis met het verenigingsleven en hopelijk levert dat ook een nieuwe aanwas voor de verenigingen op.
Voorzitter, veel mensen kennen gevoelens van eenzaamheid. Lastig te herkennen en lastig om uit te spreken. Plekken waar mensen elkaar op een laagdrempelige manier kunnen ontmoeten en een gesprekje kunnen aanknopen, zijn nodig. Denk aan de buurtbankjes. Maar ook, het sporttoestel in het stadspark en het schaakspel op Plein 1992. Dit zijn mooie voorbeelden waarmee de sociale cohesie versterkt wordt. Het CDA is blij dat er meer van dit soort ontmoetingsplekken komen en ziet graag dat de buurten hierin betrokken worden net zoals we dat nu doen bij de kinderspeeltoestellen.
Veel mensen voelen zich niet verbonden met de stad. De samenstelling van inwoners verandert. Het aantal studenten groeit. Het CDA ziet de kansen voor Maastricht en tegelijkertijd zien we ook de grote uitdaging om deze groei in goede banen te leiden. De realisatie van studentenhuisvesting op de campus in Randwyck heeft daarom onze topprioriteit. En nee, we willen niet studenten in grijze en grauwe containers afschepen aan de rand van de stad, maar we willen een volwaardige, aangeklede campus zodat we studenten ook hier weten te behouden. Naast de Randwyck-ontwikkeling willen we ook aan de slag met het Masterplan Boven het Spoor. Bij een stad in groei, past immers een volwaardig en internationaal treinstation dat de verbinding legt met de Groene Loper en Randwyck. Wordt dit plan meegenomen in de lobbyactiviteiten van de gemeente en welke projecten krijgen prioriteit?
Voorzitter, die groei in goede banen leiden vereist natuurlijk niet alleen meer huisvesting voor studenten, maar ook voor starters, gezinnen, senioren en de midden- en laaginkomens. Het CDA is blij dat wonen in Limmel aan de Maas steeds dichterbij komt, maar we zijn er nog lang niet. Vooral de stikstofproblematiek baart ons zorgen, en wij vragen ons af of dit project gefaseerd van start kan gaan? Het CDA wil daarnaast de problematiek van twee doelgroepen benoemen die ondergesneeuwd dreigen te raken in de grote groep van woningzoekenden. Allereerst MBO’ers. Een groep die ironisch genoeg noodzakelijk is om de woontransitie door te kunnen maken, maar desalniettemin ongelijkwaardig wordt behandeld ten op zichtte van HBO- en WO studenten. Hoe gaat het college ervoor zorgen dat MBO-studenten ook een kamer kunnen bemachtigen in onze stad? De tweede groep zijn de woonwagenbewoners. Maar liefst 120 mensen staan op de wachtlijst. Het CDA wil dat er meer standplaatsen gerealiseerd gaan worden. Is het college bereid hier een inventarisatie van te maken?
Niet alleen huishoudens zijn op zoek naar een geschikt dak boven hun hoofd, maar ook verenigingen en maatschappelijke initiatieven. Maatschappelijk vastgoed is schaars en het CDA ziet de vele leegstaande kerken hierin als een oplossing. Neem de recent gerealiseerde huisvesting in de Theresiakerk laat dit als inspiratiebron gelden voor het te ontwikkelen Kerkenprogramma.
Voorzitter, We zijn blij dat de volkscultuur meer aandacht krijgt in deze begroting. Het CDA wil specifiek meer aandacht voor carnaval, de hoeksteen van de volkscultuur. Carnaval verbindt en verbroedert en verdient een vergelijkbare subsidie als Cultura Mosa en Magisch Maastricht, voor de carnavalsverenigingen in onze stad. Om zo de uitstraling van Maastricht als carnavalsstad te waarborgen. Hoe staat deze subsidie ervoor?
Voorzitter, het CDA is er alles aan gelegen om de sociale cohesie in onze stad te behouden en Maastricht voor alle Maastrichtenaren als een ’thuis’ te laten voelen. Hoe denkt het college de kenniseconomie te laten floreren en tegelijkertijd de inwoners en het MKB hiervan te laten profiteren? Het CDA ziet namelijk koppelkansen. Neem Mosa Meat, een mooi bedrijf gevestigd op de Brightlands Maastricht Health Campus, dat kweekvlees produceert. Het CDA wil graag dat de productieketen van Mosa Meat ook in Maastricht komt. Dit levert namelijk hoogwaardige banen op. Hoe gaat het college ervoor zorgen dat deze ontwikkelingen niet alleen voor meer banen voor expats leiden, maar ook voor de Maastrichtenaar in Daalhof en Malberg?
Ons midden- en kleinbedrijf is de drijvende kracht achter onze economie. Vaak worden de belangen van ondernemers en bewoners tegenover elkaar gezet. Het CDA ziet juist veel gedeelde belangen en we geven aan drie daarvan prioriteit: het vergroenen van de binnenstad, het oplossen van de fietsproblematiek en de leefbaarheid waarborgen. Met leefbaarheid bedoelen we niet alleen een goed woonklimaat maar ook ruimte voor het uitgaansleven.
Het CDA ziet dat inwoners en ondernemers vaak niet weten welke wegen zij binnen de gemeente moeten bewandelen en niet begrijpen waarom iets in de praktijk niet kan. Daarnaast zien we dat integraal werken binnen onze ambtelijke organisatie nog een uitdaging is en dat afdelingen nog te vaak slechts vanuit hun eigen koker oordelen, wat niet altijd bevorderend is voor de praktijk. Stadsdeelregisseurs en Team Ondernemen kunnen hier uitkomst in bieden, belangrijk is daarvoor is dat zij over doorzettingsmacht beschikken. Hoe denkt het college dat te realiseren?
Juli 2021 trad de Maas buiten haar oevers en liep Maastricht tegen haar grenzen aan. De veiligheid van onze bewoners en bedrijven stond op het spel en deze veiligheid dienen wij als overheid voorop te stellen. Klimaatadaptie waarbij wateroverlast, watertekort en hittestress aangepakt dienen te worden, biedt tegelijkertijd kansen, denk aan het ontwikkelen van de Maasoevers en het vergroenen van daken, bv. sedumdaken. Wil het college in navolging van andere steden hiervoor een subsidie open stellen, bijvoorbeeld uit de duurzaamheidsgelden?
Monumenten zijn op dit moment vrijgesteld van verduurzamingseisen, maar ook hier is de wens om toekomstbestendiger te worden. De huidige welstands- en momumentennota werken daarin niet mee. Wat gaat het college hieraan doen? Hoe kunnen deze nota’s rijmen met de eisen en wensen van de huidige tijd?
Tot slot vragen wij aandacht voor de grootste doelgroep in onze stad: de senioren. Een aantal suggesties van onze kant: Allereerst communicatie. We zijn blij met het behoud van de Kwiek, maar houd oog voor de senioren die niet digitaal vaardig zijn, want dit maakt hen per definitie kwetsbaar. In de ruimtelijke ordening vraagstukken moet meer aandacht komen voor senioren. Het voornemen om de binnenstad autoluwer te maken, biedt tegelijkertijd de mogelijkheid de binnenstad toegankelijk te maken voor senioren, slecht ter been of in een rolstoel. Dit geldt natuurlijk ook voor mensen met een kinderwagen of met een bepaalde fysieke handicap. We willen niet alle senioren over één kam scheren. Er zijn gelukkig ook vitale senioren en we zien een rol weggelegd voor Maastricht Sport op het gebied van preventie, denk aan meer programma’s voor ouderen om te bewegen.
Voorzitter, Tien minuten is te kort om alles te benoemen. Mijn verhaal begon ik niet voor niets bij het zaakje Grenzeloos, een initiatief waar wij trots op kunnen zijn omdat dit bijdraagt aan de sociale cohesie, rechtstreeks uit de samenleving komt en wij hier als gemeente een stimulerende rol in hebben kunnen spelen. Grenzeloos is een begroting helaas wel, we moet keuzes maken en erkennen dat wij daarin begrensd zijn en dus niet ieder probleem kunnen oplossen.
Echter op één gebied zal het CDA altijd blijven pleiten voor grenzeloosheid en dat is daar waar het gaat om de grenzen tussen arm en rijk, jong en oud, tussen blijvers en passsanten en tussen oorspronkelijke en nieuwe bewoners.
Voorzitter dank u wel.
Gabrielle Heine
Fractievoorzitter CDA Maastricht